• Біз туралы
  • Мінбер-ақпарат
    • Зерттеу
    • Жоба және есеп
facebook
twitter
info@minber.kz
  • Басты бет
  • Жаңалықтар
  • Қоғам
    • Экономика
    • Рух
    • Спорт
      • Ауыр атлетика
      • Бокс
      • Күрес
      • Хоккей
      • Футбол
      • Ұлттық спорт
        • Көкпар
  • Заңгер кеңесі
  • Сөздің патшасы
  • Журналист болам десеңіз
  • Рух
БАСТЫ ЖАҢАЛЫҚТАР
Қазаққа “құлсың!” демегін…
Ұшып кеттік көкке біз!
“Зұлмат” – қазақ қасіреті. Өкінішке қарай, оғаны әлі саяси баға берілмей келеді
Қарақшылардың қолынан қаза тапқан…
Қандастарымыздың «сүйінші!» дейтін күні алыс емес
МҰҚАҒАЛИ МАҚАТАЕВТЫҢ ДІНМҰХАМЕД ҚОНАЕВҚА ЖАЗҒАН ХАТЫ
Қандастарымыздың зейнетақысы мәселесі шешілді
Бүгін – ерте, ертең -кеш
Келер жыл Қабан ба, әлде Доңыз ба?
Жаңалықтағы жаңалық

Қош бол, оп-по-зиция!

23 Sep 2011
|   
Пікірлер: 16
|   
Ілмектер: Амангелді Кеңшілікұлы, Бибiгүл Төлегенова, Болат Әбілов, Ермұхамет Ертісбаев, Мақсат Раджұлы, оппозиция

Өткен аптада тiлге қатысты дауға Сенат спикерi араласты. Қайрат Мәми Конституцияның 7-бабының 2-тармағы алынып тасталмайтынын, тiл мәселесiне қатысты Ата заңға өзгертулер мен толықтырулар енбейтiнiн кесiп айтты. “Қазақ тiлi – мемлекетiмiздiң негiзгi тiлi, бiрақ ұлтаралық келiсiм тәуелсiздiктiң ең басты жетiстiгi екенiн ұмыт қалдырмау керек. Ал бiздiң жағдайда ұлтаралық келiсiм көптеген қазақстандықтың орыс тiлiнде сөйлеу мүмкiндiгi мен құқығына негiзделедi. Сондықтан парламент биылғы жылы да, келесi жылы да бұл мәселе бойынша Конституцияға өзгертулер мен толықтырулар енгiзудi қарастырмайды”, – дедi ол.

Оппозиция ма, саяси қуыршақ па?

Ал енді зиялы деп жүрген ағаларымыздың бұл бастамасына қол қойған 138 адамның біразы кейіннен істеген істерінен тайқып шыға келді. Мемлекеттiк тiлге қатысты ашық хаттан бас тартқан 138-дiң бiрi Болат Әбілов.

Қош бол, оп-по-зиция! Бұл өздерін Қазақстанда оппозиция бар деп жүрген «Азат» деп атаған ЖСДП партия басшысы Белгілі саясаткер, Болат Әбіловтың өз істеген ісінен бас тартқанына қарап айтылған сөз. Себебі, басқа мемлекеттердегі ұлт мүддесі үшін күресетін ешқандай оппозиция өзінің істеген ісінен бас тартпайды. Өйткені, олар көбінде өздері қателік жібермейді керісінше үкміеттің биліктің қандай қате жасап отырған саясатына баға беріп түзетіп отырады. Биліктің айнасына айналады. Немесе тіптен билікті орнынан алып тастауы да мүмкін.

Енді Болат Әбілов мұндай қадамға не себепті барды деген сұраққа келер болсақ? Біріншіден, саяси сахнадағы басшылар қысымы болуы бек мүмкін. Олай дейтініміз көпшліктің пікірінше Болат Әбілов басқарып отырған Азат партиясы  аты затына сай емес. Оппазициялық партия болғанымен биліктің қолындағы қуыршақ. Екінші жағынан, Әбілов мырза Президенттің соңғы сайланған мерзіміне байланысты кезіндегі Президентпен бірге жүрген Алтынбек Сәрсенбайұлы, Ғалымжан Жақиянов, Ораз Жандосов сынды жастардың арасындағы шәкірттерінің бірі ретінде қайтадан Президенттің көзіне түсу амалы да болу мүмкін.

Осы арада айта кету керек, сайлау кезінде Президенттің өзі мемлекеттік тілден сынақ тапсырып жатқанда, депутаттыққа кандидаттар мен үкімет мүшелерінің, Ақордадан ауылға дейінгі мемлекет қызметкерлері, ұлттық компаниялар мен көпшілікпен жұмыс істейтін барлық мекемелер қызметкерлерінің әлі күнге дейін, 22 жылдан бері қазақ тілін табанға таптап жүруі өзін сыйлайтын намысы бар ешбір елде кездеспейтін сорақы да, аянышты жағдай. Турасын айтқанда бейшаралық!

 

Досқа күлкі, дұшпанға таба

Тіл мәселесіне байланысты Италияның кәсiпкерi, жиһанкез Реналью Гаспирин арнайы Қазақ тілінің жағдайы жайлы өз ойын ашық айтқан сөзі бар: “Мен әлемнiң 141 елiн аралаған адаммын. Солардың iшiнде өз мемлекетiнде, өз тiлiнде өмiр сүре алмай отырған бейшара халықты көрдiм. Ол – қазақтар” – деген екен.

Енді Өз істеген ісін мойнымен көтере алмағандарға келсек. Олардың арасында КСРО және ҚазССР халық әртiсi Бибiгүл Төлегенова да бар. Халық әртiсiнiң сөзiнше, ол хатқа қол қоюға келiсiм берген мезгiлде Түркияда болғандықтан, ашық хаттың мазмұнымен таныс болмай шыққан. “Маған қазақ тiлiнiң мәртебесiн көтерудi қолдайсыз ба?” деп хабарласты. Қазақстанда тұрып жатып, оған кiм қарсы болсын?”- деп жауап қатқан әнші. Бірақ сөзінен бас тартып “Ештеңеге қол қоймағанын, хат мазмұнымен келiспейтiнiн” тағы бiр қадап айтқан Б.Төлегенова өзiнiң интернационалды отбасынан шыққанын сөз еттi. “Менiң әкем – қазақ, анам – татар. Мұны еш уақытта жасырған жоқпын, керiсiнше, мақтан тұттым. Қазақ, орыс, татар тiлдерi – менiң ана тiлдерiм. Олардан еш уақытта бас тартпаймын. Тiптi Конституциядан алып тастаса да. Көп ұлт бар отбасыммен қай тiлде сөйлесемiн? Тек қазақ тiлiнде ғана ма? Туыстарымнан бас тартуым керек пе ендi? Бiз өнер адамдарымыз, тiл мәртебесiн өз шығармаларымыз арқылы көтеруiмiз керек” деді.  Жас Алаш №75 (15637) 20 қыркүйек, сейсенбі 2011.

 

Қалай айтасақ та Бізде тіл мәселесіне келгенде ресми тілдің мысы басым. Қазақ тілінің мәртебесін көтерейік деген бастамалар көтерілсе болды, Билік жапа тармағай Ұлтшыл атанып мемлекетімізде өмір сүріп жатқан басқа ұлт өкілдерін ренжітіп аламыз -деп өре түре келеді. Осындай да Өз тіліңе ұлтшыл болып жаның ашымаса кімнің жаны ашиды дегенді айтқың келеді! Бірақ, журналист ретінде пікір тықпалаудан аулақпыз. Бұл жерде мысал ретінде француздарды келтіруге болады. Ана тілін ағылшын тілінен 200 жылда Наполеон жоспарындай жоспармен әрең ажыратып алғандар сол өз ұлтына жаны ашитын ұлтшылдар болса керек. Ал, Қазақ – арбаны да сындырмай, өгізді де өлтірмей шығудың жолын іздеп әлектеніп әлі келеді. Бұлай басқа ұлттардың қас қабағына жалтақтап отырсақ қазақ тіліне қанша қамқорлық жасадық дегеннің өзінде, Қазақ тілі жер әлемінен жойылып кетпеуіне кепілдік жоқ.

Ал енді Болатымыздың «болмайды мұндай тірлік, менің қолым емесіне» қайта оралайық… Қазіргі кезде партияда бірауыздық жоқ деген де сөз бар… О бастан бері екі-үш рет партия атын ауыстырып, екі-үш рет ажырасып, қайта қосылған тұрақсыз «неке» тағы да сыр беріп қалуы да мүмкін.

Осындай берекесі қашқан оппозиция туралы бір кездері Президент кеңесшісі Ермұхамет Ертісбаев «Азатқа» ғана емес…қазаққа керек кеңес айтты! Ерекең шынында ер екен: «Билікті сұрап алмайды, тілемейді… Егер ол жұмыс істейтін оппозиция болса, ол билікті өз қолдарына алады. Өз жақтастарын жинап, Шеварнадзені қуған Саакашвили секілді, Қырғызстандағы сияқты, Украинадағыдай… Ющенко мен Тимошенколар дауысты қайта санауға және дауыс беруге мәжбүр етті. Байыпты оппозициялық қызмет ынтамен жұмыс істеуді талап етеді. Ал «Азат» партиясындағы әрекеттің бәрі оппозиционерлердің ролін ойнайтын әртістер жиналған театр» – деп төбеден ұрғандай солқ еткізгені бар бір кездері… («Коммерсанть» газеті). Шамасы, шаппай тұрып, шаршап қалған оппозицияның былқыл-сылқылына күйіп кетіп…Тіпті өзінің оппозиция емес… Президент кеңесшісі екенін ұмытып кеткен болу керек… Сарай бұлбұлын «бос мылжыңдай береді» деп сынаған Болат Әбілов туралы Ерекең: «Оның көздегені Президент болу ма, әлде президент кеңесшісі болу ма, дәл анықтап алсын. Әдетте тәуір Президенттікке кандидат сын садағына Президентті алады… оның кеңесшісін емес…» (Литер газеті) -деп, тіпті соқырға таяқ ұстатқандай етіп сойып салды. Бірақ Ерекеңнің өзінің осы 20 жылдағы қазақшасы шай алып ішуге жарар ма екен. Себебін білесіз, құлықсыздығы мен тіл туралы заңға әлі өзгеріс енгізілмегендігі.

 

Қорытындыға белгілі әдебиет сыншысы Амангелді Кеңшілікұлының Қазақтарға қатысты айтқан сөзін келтірсек: «Біздің еліміздегі өз ұлтына қарсы қастандық атаулының бәрі де қазақтың атымен жасалады. Қазақтың келешегі үшін туған жерімізді, ана тілімізді сатамыз, қазақтың келешегі үшін ар-ұятымызды саудаға саламыз, қазақтың келешегі үшін өз бауырларымызды бульдозермен үйлерін талқандап, еңіреп жылап-сықтаған әке-шешемізді, апа-қарындастарымызды “өлмесең өрем қап” деп қарғап, арттарынан бір кесек тас лақтырамыз. Ең қорқыныштысы осы опасыздықтардың бәрі де “Қазақтың келешегі үшін!” деген “ұлы” ұрандардың арқасында жүзеге асырылады.»

 

Мақсат Раджұлы

  • google-share
6,352 рет оқылды
Алдыңғы жазба

Алтай-Қобда домбыра күйлері

Келесі жазба

Үш ғасырдың жүзін көрген Ана

Ұқсас жазбалар

2

Сыншының күнделігі

2

Жаңаөзендегі тәртіпсіздік ісі бойынша сот отырысы кейінге қалдырылды

16 пікір

  1. Шындық September 23, 2011 11:18 жауап жазу

    Өте тамаша мақала екен. Шындықты да, сұмдықты да көріп отырмыз. Шынымен-ақ, нағыз оппозиция болса билікті тартып алсын. Бізде ондай дүние жоқ. болған емес, болмайды да. Енді қазақтың хандық тарихында билікті аудару болды. ержүрек жігіттер еді ғой олар… Кенесары соның соңғы ұшқыны… Кенеден кейін қазақтың бойында түк қалмады, тек борбайына жіберіп қоятын ынжықтар мен құлқұн қамын күйттейтін күшіктер қалды.  Мәселен,  бүгінгі билікте сондай  қорқақ,  әлжуаз кейіпте, жан-жағына жалтақтап келген болатын…. (1991)  Ертісбайевтың ешкімгеде күлетін жөні жоқ…. Бізденгілердің бәрі солай…. Бір-бірімізге айтар сынымыз бар, алайда, сынға көрсететін үлгіміз жоқ.

  2. bek September 23, 2011 12:05 жауап жазу

    Кеше оппозиция болып жүріп, бүгін мемлекеттік қызметтің тізгінін қуана ұстаған азаматтар лөп қой арамызда.

  3. kazprose September 23, 2011 12:07 жауап жазу

    Жарайсың Мақсат, жақсы жазғансың! Біздегі шындықты осылай көзге шұқып көрсетпесең “патшаның жаңа киімі” дегендей бәрі өтірік әртіс болып жүре береді.

  4. Арман September 23, 2011 12:13 жауап жазу

    Бас көтергеннің бәрін қырып отырса, оппозиция қалай болсын еді. Оппозиция деп жүргендердің бәрі НӘН-нің өз адамдары емес пе…

  5. Қара бала September 23, 2011 12:58 жауап жазу

    Болат Әбіловты оппозицияның өкілі ретінде қарастырғн ерсілеу, мойнына қарғы бау таққан биліктің “тазысы” деген нанымды болар. көздеген нысанадан мөлт кетпейтін әлде кіңмдердің оқтаулы мылтығ ы.
     ашық хатқа “қол қойып бас тартқандар” жайына келсек, біздер біле бермейтін “жұмбақ сыры” болуы бек мүмкін. кейде журналистер де ат үсті қызу қандылықпен асығыс пікір айтуға құштар келеді. қалай болмасын Бибигүл апамыз “ән бұлбұлы” ғой, қазаққа еңбегі аз сіңген жоқ. туған еліне берерін берді. екіжастың біріне келіп, төрінен көі жуықтағанда жағасына жармасып кінәлағанымыз қалай болар екен.

  6. Ырыс Аманкелді September 23, 2011 13:13 жауап жазу

    No comments. Жарайсың, Маке! Тек алға!

  7. Абай September 23, 2011 14:26 жауап жазу

    Еп, Барекелді! Жарадын Максат!!!

  8. Ар September 23, 2011 14:49 жауап жазу

    Бәрің, Мақсатты мақтайсыңдар. Бір компаниядан емессіңдер ме?

  9. Шынаргүл Оңашыбай September 23, 2011 15:20 жауап жазу

    Мақсат, мақалаң өте жақсы екен.  Жеке пікір тықпаламай, эмоция көтермей, дәйек пен дерекке жүгініп, жап-жақсы-ақ жазыпсың.
    Біздегі оппозиция оппозиция емес, демократия жемакратияға айналғалы қашаааан…

  10. кеген September 23, 2011 17:28 жауап жазу

    Пікір-таластарың өте дұрыс, Бірақ менің сендерге бір айтар назым бар. Болашақ сендердің қолдарыңда, солай. Соның ішінде тіл тағдыры. Сондықтан бір сөз жазсаңдар да тілдік нормалар мен тіл мәдениетін сақтап, қатесіз жазсаңдар екен. Жоғарыдағы бірнеше пікірді қайталап, бір оқып шығыңдаршы! Қатеден көз сүрінеді. Ал Мінбердің адамдары мұны қарамай ма? Рахмет!

  11. Руслан Есмағамбетов September 23, 2011 17:48 жауап жазу

    Такырыбы тым баска еді, өзгертіпті ғой…))

  12. Maksat September 23, 2011 20:22 жауап жазу

    Бір компанияданбыз ғой…

  13. Askhat September 23, 2011 20:42 жауап жазу

    Byl bala osylai jalgastyra beretyn bolsa, bilyktyn nazaryna tez tysedy. Byrak bilyk olardy ozine kalai karatyp aly kerektygyn jaksy biledy.

  14. Раха September 23, 2011 20:49 жауап жазу

    Раджұлы деген бүркеншік емес пе?

  15. kazprose September 24, 2011 23:41 жауап жазу

    Бүркеншік есім емес.

  16. Maksat September 25, 2011 19:02 жауап жазу

    Радж Әкемнің есімі!

Пікір қалдыру Cancel reply

*
*

СОҢҒЫ

ҮЗДІКТЕР

ПІКІРЛЕР

Қазаққа "құлсың!" демегін...

11 Feb 2019, пікірлер: 0

Ұшып кеттік көкке біз!

06 Feb 2019, пікірлер: 1

"Зұлмат" - қазақ қасіреті. Өкінішке қарай, оғаны әлі саяси баға берілмей келеді

31 Jan 2019, пікірлер: 0

Қарақшылардың қолынан қаза тапқан...

30 Jan 2019, пікірлер: 0

Дінмұхамед Қонаев. Оның ел алдындағы жалған бейнесі көзі тірісінде қалыптасқан еді

11 Dec 2009, пікірлер: 62

Жылқы және қазақ рухы

17 Jan 2010, пікірлер: 46

Түркия Президенті  Р.Т.Ердоған ресми сапармен келмек екен

15 Apr 2015, пікірлер: 37

Хабарландыру! «Мінбердің» дәстүрлі семинары!

22 Apr 2011, пікірлер: 33

Салеметсиздерме мен бир мекемеде 10 жыл...

Шапағатшы болсын!

Құрметті зангерлер. Мен алматыдағы 7...

Сәлеметсіз маган 5жыл стаж бар, жұ...

Басты жаңалықтар

Қазаққа "құлсың!" демегін...

Ұшып кеттік көкке біз!

"Зұлмат" - қазақ қасіреті. Өкінішке қарай, оғаны әлі саяси баға берілмей келеді

Видео

ФОТОРЕПОРТАЖ

Қазақ тіліндегі контент проблемалары Астанада талқыланды

Интерньюстің семинар-тренингі өтіп жатыр

Бюджеттің ашықтығы - азаматтық қоғамның талабы

Қызылорда "Медиа ақпараттық сауаттылық" семинар-тренинг өтуде (фото)

Ұлтқа қызмет ету

RSS ҚазАқпарат

  • Ақтөбеде балаларға арналған «Аяла» орталығы ашылды
  • Павлодар қалалық сотында «Отбасы соты» бөлмесі ашылды
  • Теннис: қазақстандық теннисшілердің Дубай турниріндегі қарсыластары белгілі болды

RSS Ақорда

  • Елбасы халықаралық спорт сайыстарының жеңімпаздарымен және жүлдегерлерімен кездесті
  • «Әскери қызметтің белгіленген мерзімін өткерген мерзімді әскери қызметтегі әскери қызметшілерді запасқа шығару және Қазақстан Республикасының азаматтарын 2019 жылдың наурыз – маусымында және қыркүйек – желтоқсанында мерзімді әскери қызметке кезекті шақыру туралы
  • Мемлекет басшысы «Қазақстандағы 100 жаңа есім» жобасына қатысушылармен кездесті

RSS Қазақ блогшыларының ойлары

  • Noon All Year
  • Red Pepper
  • The Most Frugal Vacation: A Photography Roundup
  • History of Ornithology
  • If You Want Change to Happen, You Have to Do It Yourself
  • Insomnia
  • Dani Shapiro on her new memoir, DNA, and more
  • I’ve Always Seen Myself as a Bridge, Connecting People, Knowledge, and Ideas
  • The Lucid Album Preview
  • Love Is Love Is Love
© 2009 - 2013 Барлық құқықтары заң бойынша қорғалған. Меншік иесі "Мінбер журналисттерді қолдау орталығы" Қоғамдық Қоры