Не қымбат?

Иә, ағайын, шынында да бүгінгі тамағы тоқ, кигені көк, қайғы-уайымы жоқ адамға не қымбат? Іркіті іргесінен шығып, иті ішіп жатпасада тап құлқынының қамы үшін ашынған жанды көргеміз жоқ, атқа қоныпты дегенді естігеміз жоқ. «Жалақымыз аз, жарытпай жатыр, жағдайымыз нашар, жеп қойды, ішіп қойды» деген дүрмекті дүркін-дүркін құлағымыз шалып қалады. Бірақ, ол қоғамға жаппай қозғау салып жатқан жоқ. Ал қолында асырап отырған малсыз қалалар мен қыстақ тұрғындарының қоқыстары толған нан қалдықтары екенін көргенде ішің ашиды. Ит-құсы, әрине, қасқыр емес, талғап, теріп, ылғап, екшеп жейтін болыпты. Демек, бүгінгі қазақ үшін тамақ қымбат емес! Бүгінгі  қазақ үшін киімің де көк тиын. Қазақ кепиет деген күшті кие бар деуші еді. Сол кепиет бүгін ұмытылған сияқты. Соның не екенін жасың түгіл, әй, кәрің білмейді. Соны ойлап, мына ысырапқа ынсап болса деп тілейсің.

Тізесі жыртылып, өкшесі қылтиып жүретіндерді, әрине, көреміз, бірақ, бұлар жоқтықтың салдарынан қызыл еті қылтиып, әне жер-міне жері жылтиып жүрген жарлы-жақыбайлар емес, бүтінді тіліп, әдейі жыртып киіп, барын бадырайтып, артын аңырайтып, ұзынын тылтитып, кеңін кесіп тыртитып жүргендер. Бір сөзбен айтқанда суқараңғы көзілдіріктілер. Бірақ зағиптар емес. Ендеше, қазақ үшін не қымбат? Мүмкін ақ жаулық шығар?! Һи, қазір қазақтың қызы қырыққа келмей күйеуге тие ме, қырыққа келмей ұлы үйлене ме? Статикаға жүгінсең жүзің шыдамайды, қарай алмайсың. Ата-бабаңның баяғыдағ-еее… салтын аңсайсың, дәсүрін көксейсің. Көзден бұлбұл ұшқалы қай заман. Қыз дегенің… сондай, жігіт дегенің ша-ал… асықпаймыз. Яғни, ақ жаулықтың да сәні кеткен, қадірі қашқан. Әй, осы денсаулық зор байлық деуші еді. Адам баласына ең қыбаты денсаулық емес пе? Біреулер «денсаулық болса, басқасын сатып аламыз» деуші еді ғой. Қайдам, қазаққа ден саулығыңның да құндылығын ұрмайды. Жай қазақ тұрмақ, басқасы басқа, денсаулық сақтау уәзірлігінің бас уәзірінің өзі сау басына сақина тілеп, айды аспанға бірақ шығарған жоқ па. Қазақ «өлгелі жатырмын» деп емші-домшы, докторға барады дейді ғой. Жаны бағалы адам сөйте ме?

Қазақ ойшыл, жаратылысынан қабылетті, саналы туған халық қой, ғасырлар тоғысында «тосын» жағдайда социализмнен кері айналып, көткеншектеп капитализмге өтер шақтағы талан-таражда жан азығынан айырылып қалып, мүмкін соған зәру болып отыр ма екен деп ойласам, олай да емес сияқты. Жоқтан бар жасап, жаңалық ашып жанталасып жанын жеп жүрген ғалымның да, жан жарасына дауа іздеп жатпай-тұрмай жазып жүрген жазушыңның да жарып жүргенін көрмеппіз. Жазғанына құрығанда қалам ақы тимейді. Қаламгері қажымаса қайраткері де қаймана елі де арымайды ғой. Бірақ, осыны көзге іліп жатқан ешкімді көрмейсің. Олай болса қазаққа бүгінгі таңда рухани азықтың да қажеті шамалы… тағысын тағы….

Қазақ баласына ең қымбат, ең асыл, ең қасиетті бірақ нәрсе бар. Ол барда жоғарыда басын шалып, шолып-шолып өткен бардың бәрі бар, кемісінің кетігі толады. Ол барда қазақ бар, ол барда жер басып жүрген қазақ деген ұлт бар. ОЛ – Қазақ Халқының Тәуелсіздігі!

Алайда осы Тәуелсіздіктің өзін бүгінгі қазақ біз құрметтей де, ұлықтай да білмейтін сияқтымыз. Соңғы күндерде Алматы қаласының көшелерінде Тәуелсіздігіміздің 19 жылдық мерей тойының басынан қарғып, Көк Тудың орнына көк шыршалар дәріптеліп, алаң біткен алабажақтанып, енді екі айдан соң келетін «жаңа жылды», яғни, Христостың туған күнін қарсы алу жорығы басталып кетті. Жағамызды ұстатты. Ертеңгі  күні жер-жерден, жер түбінен Астанаға ЕҚЫҰ-ның саммитіне келетін белді-белді елдердің, белді-белді тұлғалары мен саясаткерлеріне не дейміз? «Бізге Ел Тәуелсіздігінен гөрі енді екі айдан кейін келетін «жаңа жыл» қымбат дейміз бе? Ау, сонда өзінің жүздеген жылдар бойы күресіп жүріп алған Тәуелсіздігін сыйламаған елге, өз Егемендігін құрметтемеген жұртқа, Дербестігін дәріптемеген ұлтқа жат жұрттықтар қандай баға береді? «Өзіңді өзің сыйласаң, жат жанынан түңілер» деуші еді.Қазаққа не қымбат? Бурылалтай