Егер біз жаратылыстану ғылымдарын тек қана ағылшын тілінде өткіземіз десек, онда біз тілден айырылдық деп есептеңіз…
Физика, химия, информатика, математика сабақтарының тек қана ағылшын тілінде оқытылуы маған ұнамайды, бұл маған үлкен қауіп көрінеді. Мен ағылшын тіліне қарсы емеспін, оны білу керек. Бірақ, менің қарсы болатыным, «тек қана» дейтін сөз. Советтік кезеңде Қазақстанда математика, физика ғылымдары дамыды. Жақсы оқу жүйесі қалыптасты. Жаман ба, жақсы ма, оқулықтарымыз бар. Оның сапасы нашар болуы мүмкін, бірақ, иншалла бар. Дүниеде елдің неше түрлісі бар. Мысалы, Малайзияда математиканы ағылшын тілінде оқытады. Бірақ Малайзияның математиктері біздің қазақтың математиктеріндей емес. Біздің математиктер олардан анағұрлым алда. Бар болғаны бір-ақ миллион Эстония деген халық бар. Бірақ, барлық сабақтарын эстон тілінде оқытады. Ал тіл деген – байланыс құралы. Тек әдебиет, өнермен жұрттың бәрін таңғалдырамыз деу бос сөз. Сондықтан, біз басқадан озатын болсақ, тек қана жаңа технологиямен озуымыз керек. Жаңа дүние жасауымыз керек, онсыз болмайды. Әйтпесе көштің соңында қалып қоямыз. Ал қазақтың тілі тіл болу үшін – ғылымның тілі, бизнестің тілі, технологияның тілі болу керек. Олай болу үшін жаңағы ғылымдардың барлығы қазақ тілінде де оқытылуы керек. Егер өйтпейтін болсақ, онсыз да көлеңкеде тұрған тіліміз бірден құриды. Егер біз жаратылыстану ғылымдарын тек қана ағылшын тілінде өткіземіз десек, онда біз тілден айырылдық деп есептеңіз. Өйткені, сіз домбыра тартасыз, ол – маған керек, саған керек, басқа ешкімге керегі жоқ. Тарихыңызды айтасыз, Абылай ханды айтасыз, ол қазаққа ғана керек, басқа ешкімге керегі жоқ. Сондықтан, қазақ бәйгеден озамын десе технократтық елге айналу керек. Технократтық жүйені рухани байлықпен ұштастырудың жолы бар, ол қиын емес. Оның жарқын мысалы – Жапония. Өзінің ойлау жүйесін қалдырып, оны ғылымның жаңа технологиясымен ұштастырған. Біздің қазақтарға да келетіні осы. Біздің өлеңімізді, әнімізді, ойлау жүйемізді, психологиямызды, менталитетімізді технологиямен ұштастыру керек. Сонда ғана өркендейміз, әйтпесе құримыз.
Асқар Жұмаділдаев, академик: Малайзияда математиканы ағылшынша оқытады, бірақ
Соңғы жазбалар
Қазіргі уақытта Қызылорда облысындағы Арал теңізінің үздіксіз таяздануы, «Байқоңыр» зымыран – ғарыш кешенін пайдалану, уран–кен өндіру
Осыдан 6 күн бұрын ProTenge.kz негізін қалаушысы Джамиля Маричева өзінің Facebook әлеуметтік желісіндегі жеке парақшасында күнделікті
Масс-медиа туралы заң жобасының Мәжілісте құрылған жұмыс тобының құрамында тоғыз айға жуық жұмыс істедік. Тәуелсіз сарапшылармен
Алматы облысы Талғар ауданында орналасқан Әл-Фараби атындағы №31 Тұздыбастау мектебінде бастауыш сынып оқушылары үш ауысымда оқиды.
Жалқамыс – Алматы облысы, Талғар ауданынан 26 шақырымда жатыр. Ауыл 12 елдімекенді біріктірген Қайнар ауылдық округінің
Құрметті павлодарлық журналистер! Сіз Датаға негізделген материал жасауды мақсат етіп, мақала жазуда жасанды интеллектің көмегіне жүгінгіңіз келе
Батыс Қазақстанда су тасқыны қаупі сейілмей тұр. Бүгінгі соңғы гидрологиялық бюллетеньнің мәліметтеріне сәйкес Жайық өзенінің деңгейі
Батыс Қазақстан облысының әкімдігі су тасқыны басталғаннан кейін көп кешікпей Батыс Қазақстан облысында су тасқынынан зардап
Ақмола облысында су тасқынынан зардап шеккендерге eGov Mobile қосымшасы арқылы көмек алуға өтінім беру бойынша пилоттық
Қазіргі таңда өмірімізді пластиксіз елестету қиын. Күнделікті өмірде қолданатын көптеген заттардың құрамында пластик бар. Бірақ пластик